सियोल : गौतम बुद्धले बुद्धत्व प्राप्त गरे र मानव अस्तित्वको विशिष्टता र जीवनको मिशनको आदिम प्रश्नहरूमा मनको जागरणका विभिन्न चरणहरूमा आफ्ना अनुयायीहरूको लागि बहुमूल्य शिक्षाहरू छोडे।
प्रबुद्धता भनेको ब्रह्माण्डको उत्पत्तिको खोजी गर्नुभन्दा मानव जीवनलाई बुझ्नु हो । यसैले बुद्ध धर्ममा यसको अवधारणाहरु को बारे मा व्यावहारिकता छ।
चेतना को ब्याख्या जन्मकै व्याख्याबाट सुरु गर्नुपर्छ। सबै धर्महरूले जीवनको परम सृष्टिकर्ताको रूपमा ईश्वरको कुरा गर्छन् तर कसैले पनि आफ्नो ईश्वरलाई देख्न सक्दैन, त्यसैले व्यक्तिले आफ्नो सृष्टिकर्ताहरू – आमाबाबु – लाई पूर्ण मान्यता दिनुपर्छ । त्यसैले राम्रोसँग जिउने जीवनले आमाबाबुको अन्त्यसम्म हेरचाह गर्न, जे गर्न सक्छ, गर्न इच्छुक हुनुपर्छ।
यस जीवनमा सबैजना एउटै डुङ्गामा चढिरहेका छन् भन्ने चेतना भएमा, पुनर्जन्म वा दोस्रो जीवनको आकांक्षा थोरै बाँकी रहनेछ। यो पूर्ण ज्ञानको अवस्था हो- यसलाई निर्वाणा पनि भनिन्छ ।
